Als je een bij ziet waar denk je dan aan? Als je een appel of peer eet denk je dan ook aan bijen? Hoe ziet het voedsel van bijen eruit? Waar halen zij het vandaan? Wat is het verschil tussen de honingbij en de wilde bij?

De kinderen van IKC de Regenboog (Bemmel) verdringen zich rond het bijenhotel bij Joop Dahm, een erkend deskundige op het gebied van wilde bijen. De ogen van de kinderen rollen uit hun kassen, want Joop heeft niet alleen illustratiemateriaal bij zich, maar ook solitaire bijen. Ze komen, tijdens het lesje al kant en klaar uit de cocon. Sommige durfallen laten de beestjes over hun hand lopen en worden bewonderend aangekeken.

De kinderen waren goed voorbereid op zijn vragen. Dat merkte Joop onmiddellijk. Ze hadden op school al het lesje ‘De wilde bij’ gelezen en kenden één soort: de metselbij. Ze wisten dus al hoe die leven, waar ze wonen en hoe ze hun huisje metselen en de deur dichtmaken. En natuurlijk wat voor goede werken ze doen. Ze hadden ook al gelezen dat deze bijen nooit steken. Dat stelde gerust. Want bijen en steken is toch wel een sterke koppeling en moeilijk uit te roeien. Veel kinderen moeten daarom toch de angst overwinnen dat het bij deze beestjes echt anders ligt in tegenstelling tot de honingbij.

En dan de vragen. Joop: Kun je een wilde bij als huisdier houden? Worden ze wel eens boos, zoals honingbijen en wat doen ze dan? Waarom blijft dit bijtje zo lang op mijn hand zitten? Joop: Ik denk dat je een zoete hand hebt!

Jan de Moor,
Lingewaard Natuurlijk, De Veldschuur

Veel bloemen hebben bestuivers nodig voor de voortplanting. Het doel is dat het stuifmeel wordt getransporteerd naar een soortgenoot bloem. Hoe krijgt zo’n bloem voor elkaar, dat het juiste insect langskomt?

Iedere bestuiver heeft andere eigenschappen, maar de bloem kan ook middelen inzetten. De meeste insecten hebben een beperkt gezichtsvermogen en worden vaak door de bloemengeur aangetrokken. Maar wat veel mensen niet weten is dat bloemen ook een soort geheimtaal hebben op hun bloembladeren. Op de bloembladeren bevinden zich, vaak voor het blote oog onzichtbare patronen die het ultraviolet licht reflecteren: een honingmerk. Dit ultraviolette licht kan door insecten worden gevolgd om zo bij de nectar te komen. Het ene insect voelt zich aangetrokken door een bloem met oplichtende rand, het andere insect gaat voor een oplichtend bloemen hart. Zo geven de bestuivers van verschillende insectensoorten de voorkeur aan bloemen met een bepaald honingmerk. Door van kleur te veranderen kunnen honingmerken de insecten vertellen hoeveel nectar de bloem produceert op dat moment.

Zo hebben bloemen nog meer in trucjes in petto: wat dacht je van een Leeuwenbekje? Die houdt zijn bloem stijf dicht, alleen een echte krachtpatser hommel kan naar binnen komen. Honingbijen hebben een korte tong en kunnen dus geen nectar halen uit bloemen waarvan de nectar diep in de lange bloembuizen zit. Andere planten zoals de Judaspenning zorgen gelijk voor de kraamkamer voor het koolwitje en lokken zo de vlinder naar zich toe. Zo vindt er een match plaats tussen bloem en zijn eigen gespecialiseerde bestuiver.  

Dinsdag 31 mei is het World-No-Tobacco-Day, met dit jaar als thema: bedreiging van ons milieu. Al sinds 1987 probeert de World Health Organization (WHO) om wereldwijd de aandacht te vestigen op roken en de negatieve effecten daarvan op de gezondheid, die op dit moment leiden tot 5,4 miljoen doden wereldwijd per jaar.

Naast dat iedereen weet dat roken slecht voor je is, is het nog niet bij iedereen duidelijk dat het ook een groot risico vormt voor het milieu. 2 van de 3 opgerookte peuken komen in het milieu terecht, dat kan beaamd worden door de zwerfvuilvrijwilliger in je buurt! De WHO telt 4,5 triljoen peuken die in het milieu terecht zijn gekomen, en is daarmee het meest gevonden stukje zwerfafval.

Het probleem zit vooral in het filter waar alle toxische stoffen zich verzamelen. Hierdoor kan 1 peuk in het milieu zo 8 liter water verontreinigen. Deze stoffen gaan via regen en het grondwater naar de zee en zo naar de vis die je opeet, of naar de bodem waar de stoffen 10-15 jaar nodig hebben om af te breken. Behalve de microplastics: deze minuscule deeltjes blijven. Microplastics kunnen zich ook via de lucht verspreiden en overal op de aarde terecht komen.

De oplossing: als je niet kan stoppen met roken, neem dan een peuken pocket mee. Het is een asbakje dat je gewoon kunt meenemen tijdens je wandeling. De peuk kan er nog brandend in en dooft. Zo kom je niet in de verleiding om je peuk te dumpen als er geen asbak in de buurt is.

Sandra Brookman-Bak, natuurgids Lingewaard Natuurlijk